Арту яки даими тышкы көч көче астында теләсә нинди материал ахыр чиктә билгеле бер чиктән артып китәчәк. Тышкы көчләрнең бик күп төрләре бар, мәсәлән, киеренкелек, басым, кыру, борылу. Ике көч, киеренкелек көче һәм уңыш бирү көче бары тик киеренке көч өчен.
Бу ике көч киеренке тестлар аша алына. Материал билгеле йөкләү тизлегендә өзелгәнче өзлексез сузыла, һәм ватылганда иң зур көч - материалның төп киеренкелеге. Соңгы киеренке йөк - көчнең чагылышы, һәм берәмлек Ньютон (N). Ньютон кечкенә берәмлек булганлыктан, күпчелек очракта килоневтоннар (КН) кулланыла, һәм соңгы киеренке йөк үрнәк буенча бүленә. Оригиналь кисемтәләр өлкәсеннән килеп чыккан стресс киеренкелек көче дип атала.
Бу материалның киеренкелек вакытында уңышсызлыкка каршы тору максималь сәләтен күрсәтә. Уңыш көче нәрсә ул? Ieldитештерү көче эластик материаллар өчен генә, инеластик материалларның уңыш көче юк. Мәсәлән, барлык төр металл материаллар, пластмасса, каучук һ.б., барысы да эластиклыкка һәм уңыш көченә ия. Пыяла, керамика, масон һ.б. гадәттә сыгылмас, һәм мондый материаллар эластик булса да, минималь. Эластик материал өзелгәнче даими һәм өзлексез арта торган тышкы көчкә ия.
Нәрсә үзгәрде? Беренчедән, материал тышкы көч тәэсирендә эластик деформация кичерә, ягъни тышкы көч алынгач, материал элеккеге күләменә һәм формасына кайтачак. Тышкы көч артуны дәвам итеп, билгеле бер кыйммәткә җиткәч, материал пластик деформация чорына керәчәк. Материал пластик деформациягә кергәч, тышкы көч алынгач, материалның оригиналь күләме һәм формасы торгызылмый! Бу ике төр деформациягә китергән критик ноктаның көче - материалның уңыш көче. Кулланылган керү көченә туры китереп, бу критик ноктаның киеренкелек көче уңыш ноктасы дип атала.
Пост вакыты: 23-2022 сентябрь